Kapadokya Yeraltı Şehirleri

Kapadokya'nın yeraltı şehirleri, volkanik tüf arazisi üzerine kayaların oyulmasıyla inşa edilmiştir. Bu antik şehirler, o dönemin teknolojik ekipmanları olmaksızın bile, derin yeraltına nasıl kazıldığı hala büyük bir gizemdir.

Bu yeraltı şehirlerinin inşasının temel amacı, yerel halkı yabancı istilalardan korumak ve binlerce insanın hayatlarını tam bir gizlilik içinde sürdürebilmelerine izin vermekti. I. yüzyılda, Kapadokya'daki mağaralar, Moğolların tehdidi altında yaşayan Hıristiyanlara Timur'un saldırılarına karşı güvenli bir sığınak sağladı  I. yüzyılda bile, Osmanlı İmparatorluğu döneminde insanların zulümden kaçması için yeraltı şehirleri güvende bir liman olmuştur. 1923'te, Yunanistan ile Türkiye arasındaki nüfus mübadelesi sırasında, yeraltı şehirleri terk edildi ve ardından 1963'e kadar da keşfedilmedi. Kapadokya'nın yeraltı şehirleri, bölgedeki sık sık yaşanan baskınlar ve saldırılar nedeniyle hemen hemen her evin altında gizli odalar ve geçitler bulundurmasının bir sonucu olarak ortaya çıktı. Bu, yer üstü yerleşimlerini zamanla yeraltı şehirlerine dönüştürdü. Bu tüneller, yaşam alanlarını birbirine bağladı ve binlerce insanı uzun süre boyunca besleyebilecek depolar, su kuyuları, havalandırma bacaları, tuvaletler ve ibadet mekanları gibi özelliklere sahipti. Kapadokya Yeraltı Şehirleri, tarih boyunca insanların güvenliğini ve yaşamlarını sürdürebilmelerini sağlamak için mükemmel bir tasarıma sahipti. Bu şehirler, Ksenephon'un "Anabasis" adlı eserinde de bahsedilen antik dönemin izlerini taşırlar. Tarih boyunca kullanılan yeraltı tünelleri ve savunma yapıları, Kapadokya'nın tarihinin ne kadar eski olduğunu ve bu bölgenin insanlık için önemli bir sığınak olduğunu gösterir.

Derinkuyu Yeraltı Şehri

Kapadokya'nın en ünlü yeraltı şehirlerinden biri olan Derinkuyu, Bizans döneminde inşa edildi ve 780 ile 1180 yılları arasındaki Arap-Bizans savaşları sırasında Arap akınlarından kaçınmak amacıyla kullanıldı. Bu etkileyici yeraltı şehri, yerin yaklaşık 60 metre altında uzanan bir dizi tünelden ve mağaradan oluşur ve yaklaşık 20.000 insanı, besi hayvanlarını ve yiyeceklerini barındırabilir.

Derinkuyu Yeraltı Şehri, şu anda 60 metre derinliğe ulaşan 8 açık kata sahiptir, ancak tamamı temizlenirse katları 12-13'e kadar çıkabilir ve 100 metre derinliğe ulaşabilir. Kapadokya'daki (ve hatta Türkiye'deki) en derin yeraltı şehri olarak kabul edilir. Şehir, 1969 yılında ziyarete açıldı, ancak hala sadece yarısı ziyaret edilebilir durumdadır.

Derinkuyu Yeraltı Şehri'nin özelliklerinden biri, hayati öneme sahip birçok su kuyusunu içermesidir. Bu kuyular, su ihtiyacını karşılamakla kalmaz, aynı zamanda havalandırma bacaları olarak da görev yapar. Düşmanın suya zehir karıştırmasını engellemek için bazı bacaların yüzeyle bağlantısı yoktur.

Şehrin en parlak döneminde, içeriden kapatılabilen iki büyük taş kapısı bulunurdu. Bu yeraltı şehrinin sakinleri, tehlike anında sığınaklarında güvende hissetmelerine rağmen, yer üstünde yaşayanlar gibi dolu dolu bir yaşam sürdürebilirlerdi. Şarap mahzenleri, ahırlar ve şapel kalıntıları gibi yapılar hala kısmen ziyarete açılmış durumdadır. Ayrıca, Derinkuyu'nun diğer yeraltı şehirlerine gelişmiş bir tünel ağıyla bağlı olduğu düşünülmektedir.

Ancak unutulmaması gereken bir şey, Dar tünellerin ve derinliğin, klostrofobik hislere neden olabileceğidir. Derinkuyu Yeraltı Şehri, Kapadokya'da gezilecek en önemli yerlerden biridir ve tarih ve mühendislik harikasıyla büyüleyici bir deneyim sunar.

Kapadokya'nın en büyük yeraltı şehirlerinden biri olan Kaymaklı Yeraltı Şehri, Nevşehir'e sadece 20 kilometre uzaklıktadır. Antik çağda "Enegup" olarak adlandırılan bu şehir, Arap-Bizans savaşları sırasında uzun bir süre boyunca yerel halk için bir sığınak olarak kullanıldı. Bu dönem boyunca Kaymaklı, önemli ölçüde genişletildi ve sonunda Türkiye'nin en büyük yer altı şehirlerinden biri haline geldi. Tahminlere göre Kaymaklı'nın nüfusu yaklaşık 3.500 kişiye kadar çıkmış olabilir. 1964 yılında halka açılan Kaymaklı Yeraltı Şehri, 1985 yılında UNESCO Dünya Kültür Mirası statüsüne alındı. Bu yer altı şehri, sekiz seviye derinliğe uzanır ve geçmişe büyüleyici bir pencere sunar. Ancak, ziyaretçilerin sadece ilk dört seviyeye erişebildiği, yaklaşık 20 metre yerin altında yer alır. Genel bir kural olarak, daha zengin aileler yüzeye daha yakın seviyelerde yaşamış olabilirler. Kaymaklı'yı keşfederken, ahırlar, depolar, eski evler, bir kilise ve şehir nüfusu için toplu yemeklerin pişirildiği ortak mutfakların kalıntıları gibi birçok ilginç yapıyla karşılaşacaksınız. Bu mekanlardan bazıları hala kullanılmaktadır.

Bu yeraltı labirentini dolaşırken, yerel halkı potansiyel saldırılardan korumak için büyük, yuvarlak taşların kapıların önünde nasıl kullanıldığını fark edeceksiniz. Yönünüzü kaybetmemek için kırmızı oklar sizi aşağı, mavi oklar ise sizi yukarı yönlendiren işaretlerle dikkat etmek önemlidir. Kaymaklı Yeraltı Şehri, komşu yeraltı şehri Derinkuyu'ya kıyasla tünelleri daha dar, daha alçak ve daha dik eğimlidir - bu nedenle kapalı alanlarda rahatsızlık hissedenler için dikkate alınması gereken bir detaydır. İki şehri aynı gün ziyaret etmek isterseniz, Kaymaklı ve Derinkuyu arası sadece 10 dakika sürer, bu nedenle her ikisini de aynı gün içinde keşfetmek oldukça kolaydır. Kaymaklı Yeraltı Şehri, Kapadokya'nın gizemli dünyasını keşfetmek isteyenler için unutulmaz bir deneyim sunar.