Dolmabahçe Sarayı; Harem, Müze- Atatürk'ün Odası

Dolmabahçe Sarayı, 31. Osmanlı Sultanı Abdülmecid (1839-1861) tarafından yaptırılmıştır. Yapımına 13 Haziran 1843'te başlayan saray, çevre duvarların tamamlanmasından sonra 7 Haziran 1856'da kullanıma açıldı. Saray, İmparatorluk Mabeyni (Devlet Daireleri), Muayede Salonu (Tören Salonu) ve İmparatorluk Haremi diye üç bölümden oluşmaktadır. Mabeyn, devletin idari işlerine, Harem, Sultan ve ailesinin özel hayatları, bu iki bölümün arasına yerleştirilen Muayede Salonu da önemli devlet törenleri için kullanılırdı.

Ana bina, denize paralel taraftaki bodrum kat dahil olmak üzere üç katlı olup, Harem bölümü musandıra (garret) katlarına sahip kara tarafında dört katlıdır. Dolmabahçe Sarayının tarzında, ayrıntılarında ve süslemelerinde gözlemlenen modern batı etkileri, İmparatorluğun son dönemine kadar değişen estetik değerlerin yansımalarıdır. Öte yandan, geleneksel Türk Evi tarzının mekan organizasyonu ve odalar ile salonlar arasındaki ilişkiler bakımından geniş çapta uygulandığı bir yapı kompleksidir. Binanın dışı taştan, iç duvarları tuğladan, tabanları tahtadan yapılmıştır. Elektrik, merkezi ısıtma sistemi ve telefon 1910-12'de çağdaş teknolojiye açık olan saraya kurulurken, Dolmabahçe Sarayını modern tarzda inşa edilmiş son ve en önemli osmanlı sarayı kategorisine alıyor. 45.000 metrekare kullanım alanı, 285 odası, 44 salonu, 68 tuvaleti ve 6 hamamı bulunmaktadır. Sultanın devlet işlerini yürüttüğü Mabeyn, işlevi ve ihtişamı bakımından Dolmabahçe Sarayı'nın en önemli bölümüdür.

Dolmabahçe sarayının dillere destan avizesi, Sultan Abdülmecid tarafından İngiltere'den sipariş edilip ve satın alındı. Her ne kadar Dolmabahçe Sarayı batı etkisi altında olup Avrupa saraylarını modelleyen bir yapı olsa da, Haremi geçmişte olduğu gibi işlevsel yapı ve iç mekan yapısına bakılmaksızın, ayrı bir bölüm olarak inşa etmeye özen gösterildi. 

Sarayın hemen girişinde Medhal Salonu, üst kat ile bağlantılı hizmet veren Kristal Merdiven, protokol özellikleri taşımakta, yabancı büyükelçilerin ağırlandığı Süfera Salonu ve sultan tarafından ziyaretçilerin resepsiyonunda kullanılmak üzere kullanılan Kırmızı oda imparatorluğun tarihsel ihtişamını vurgulayan bir şekilde çağdaş bir dekorasyona sahiptir.

Üst kattaki Zülvecheyn Salonu, Mabeyn deki sultan için özel olarak ayrılmış daireye giriş olarak hizmet vermektedir. Bu dairede çalışma ve dinlenme odaları ile Sultan'ın günlük hayatını yaşadığı Mısır'dan getirilen Alabaster mermerleri ile muhteşem bir hamam bulunmaktadır.

Aynı bölümde bulunan ve Halife Abdülmecid'in kitaplarından oluşan kütüphane, öne çıkan odalardan biridir. Harem ve Mabeyn  arasında bulunan Muayede Salonu, Sarayı'nın en görkemli salonudur. Görünüşe göre bu salon 2000 metrekareyi aşan alanı, 56 sütunu, 36 metre yüksekliğindeki kubbesi ve 4.5 tonluk İngiliz avizesi ile sarayın diğer bölümlerinden ayırıyor.